Το θέμα του άρθρου αυτού είναι ουρικό οξύ και διατροφή. Ας δούμε αρχικά τι είναι το ουρικό οξύ. Το ουρικό οξύ σχηματίζεται όταν ο οργανισμός διασπά κάποια μόρια τα οποία ονομάζονται πουρίνες (δομικοί λίθοι του DNA). Το κύριο μέρος παραγωγής του είναι το ήπαρ ενώ στη συνεχεία απεκκρίνεται δια μέσου των νεφρών.Οι πουρίνες βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες σε μερικές τροφές, όπως: σαρδέλες, αντσούγιες, φακές, πουλερικά, κρέας, συκώτι κλπ.
Παρόλα αυτά η μεγαλύτερη ποσότητα ουρικού οξέως που παράγεται από τον ίδιον τον οργανισμό αποτελεί προϊόν διάσπασης των πουρινών, οι οποίες υπάρχουν υπό φυσιολογικές συνθήκες στον ίδιο τον οργανισμό. Ονομάστηκε ουρικό οξύ καθώς τα 2/3 του καταλήγουν με φυσιολογικό τρόπο στα ούρα.
Πότε και γιατί οι τιμές του ουρικούς οξέως μας ανησυχούν
Όταν οι τιμές του ουρικού οξέως καθίστανται >7mg/dl τότε αρχίζουν να δημιουργούνται κρύσταλλοι ουρικού μονονατρίου. Οι κρύσταλλοι αυτοί καθιζάνουν και εναποτίθενται στο αρθρικό υγρό και σε άλλα ανατομικά μόρια της άρθρωσης όπως επίσης και σε άλλους ιστούς με αποτέλεσμα να προκαλείται φλεγμονή, γνωστή ως ουρική αρθρίτιδα.
Σε ορισμένους ανθρώπους το ουρικό οξύ αυξάνεται υπερβολικά είτε γιατί ο ίδιος ο οργανισμός το παράγει σε μεγάλες ποσότητες ή γιατί λαμβάνονται μεγάλες ποσότητες πουρινών μέσω της διατροφής ή γιατί οι νεφροί αδυνατούν να το αποβάλλουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μη διαλύεται πλέον στο αίμα αλλά να αθροίζεται και να δημιουργεί κρυστάλλους.
Αυτοί οι κρύσταλλοι επικάθονται στις αρθρώσεις και όπως προαναφέρθηκε προκαλούν φλεγμονή. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα άτομα με υπερουριχαιμία αναπτύσσουν οπωσδήποτε ουρική αρθρίτιδα. Αυτό συμβαίνει στο 20% περίπου των ατόμων με υπερουριχαιμία, κάτι το οποίο καταδεικνύει ότι προκειμένου να εκδηλωθεί η νόσος υπεισέρχονται διάφοροι παράγοντες συμπεριλαμβανομένης και της κληρονομικότητας.
Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι όταν οι κρύσταλλοι αθροιστούν και στους νεφρούς ενδεχομένως να προκληθεί νεφρική βλάβη ή νεφρολιθίαση. Αν και έχει περιορισμένη διαλυτότητα στα ούρα δεν αποτελεί πρόβλημα. Υπό ορισμένες συνθήκες όμως, όπως όταν τα ούρα είναι πολύ όξινα ή όταν έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο, τότε τα ουρικά άλατα μαζί με τα άλατα του ασβεστίου μπορούν να προκαλέσουν το σχηματισμό λίθων στους νεφρούς ή την κύστη.
Ποιους αφορά η ουρική αρθρίτιδα
Η ουρική αρθρίτιδα συνήθως επηρεάζει άνδρες άνω των 40 χρόνων, όμως μπορεί να παρουσιαστεί και σε οποιανδήποτε άλλη ηλικία. Στις γυναίκες σχεδόν πάντοτε παρουσιάζεται μετά την εμμηνόπαυση.
Θεραπεύεται η ουρική αρθρίτιδα;
Εφόσον διαγνωστεί, θεραπεύεται εύκολα και τα συμπτώματα εξαφανίζονται εντός ολίγων ημερών. Ως εκ τούτου η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της είναι σημαντική. Περίπου δύο εκατομμύρια Αμερικανών υποφέρουν από ουρική αρθρίτιδα.
Oι πόνοι και το οίδημα που οφείλονται σε ουρική αρθρίτιδα είναι αποτέλεσμα της φλεγμονώδους αντίδρασης στη συσσώρευση κρυστάλλων ουρικού άλατος στην άρθρωση και γύρω από αυτή.
Τι περιλαμβάνει η θεραπεία:
- Ισορροπημένη διατροφή (προσοχή σε τρόφιμα πλούσια σε πουρίνες)
- Απώλεια σωματικού βάρους (σε περίπτωση υπέρβαρου και παχυσαρκίας)
- Λήψη φαρμάκων (όταν κρίνει ο θεράπων ιατρός).
Ουρικό οξύ και διατροφή
Ποιες τροφές δεν φαίνεται να επηρεάζουν το ουρικό οξύ
- Γάλα και τα προϊόντα του.
- Δημητριακά (ψωμί & ζυμαρικά)
- Αυγά
- Λαχανικά
- Όλα τα φρούτα και οι χυμοί (προσοχή στο αβοκάντο)
- Καφές, τσάι, κακάο
- Σοκολάτα με μέτρο
- Ξηροί καρποί (εκτός από αμύγδαλα)
- Λάδι, μαργαρίνη, βούτυρο (με μέτρο)
- Μέλι, ζάχαρη, μαρμελάδα (περιορισμένες ποσότητες)
Ποιες τροφές επιτρέπονται σε μικρές ποσότητες
- Μοσχάρι
- Πουλερικά
- Ψάρια
- Σπαράγγια, αρακάς, φασόλια, φακές, σπανάκι, κουνουπίδι, μανιτάρια,
- ντομάτα
Ποιες τροφές απαγορεύονται αυστηρά
- Κυνήγι
- Ζωμός κρέατος
- Σάλτσες κρέατος
- Συκώτι
- Εντόσθια, μυαλά
- Αμύγδαλα
- Μύδια, χτένια, ρέγκα, σκουμπρί, σαρδέλες, αντσούγιες, αυγοτάραχο
- Μπέικον
- Πατατάκια & γαριδάκια.
Λοιπές σημαντικές συμβουλές για το ουρικό οξύ
- Λήψη άφθονων υγρών όλη την ημέρα σε οποιαδήποτε μορφή (νερό, χυμοί φρούτων, τσάι αλλά και καφέ) – ΟΧΙ ΑΛΚΟΟΛ
- Αυστηρός περιορισμός των τηγανητών.
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Msc & Life Coach
