Αύξηση συχνότητας παιδικής – νεανικής παχυσαρκίας
H παγκόσμια αύξηση του φαινομένου της παχυσαρκίας μεταξύ των ανθρώπων κάθε ηλικίας είναι γεγονός. Ο ορισμός της παχυσαρκίας ποικίλει αλλά βασίζεται κυρίως στα όρια του ΔΜΣ. Τουλάχιστον 250 εκατομμύρια άνθρωποι ή περίπου 7% του υπάρχοντος πληθυσμού είναι παχύσαρκοι.
Σχεδόν το 14-15% όλων των 15χρόνων παιδιών στης Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μπορούν να χαρακτηρισθούν ως παχύσαρκα. Σύμφωνα με άλλα στοιχεία εκτιμάται ότι ένα στα τέσσερα παιδιά στις ΗΠΑ διατρέχει κίνδυνο να καταστεί παχύσαρκο ενώ το 11% είναι παχύσαρκο.
Οι Αφρο-Αμερικανοί, Ισπανοί (κυρίως Μεξικανοί και Πόρτο-Ρικανοί, Ινδιάνοι και άλλοι αυτόχθονες Αμερικανοί ) έχουν ιδιαίτερα αυξημένη προδιάθεση να καταστούν παχύσαρκοι. Επιπλέον, σε εθνικό επίπεδο έχουν παρατηρηθεί διαφορές όσον αφορά στο ρυθμό εξάπλωσης της παχυσαρκίας.
Ερευνητικά δεδομένα
Έπειτα από σύγκριση διασταυρούμενων στοιχείων, όπως αυτά προέκυψαν από έρευνες που διεξάχθηκαν σε σχολεία κατά τα έτη 1997 και 1998 και περιγράφουν το σωματικό βάρος των εφήβων σε δεκατρείς Ευρωπαϊκές χώρες, στο Ισραήλ και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, φάνηκε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία παρουσιάζουν την μεγαλύτερη εξάπλωση του υπέρβαρου.
Παχυσαρκία στην Ευρώπη
Ανασκόπηση είκοσι ένα ερευνών που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες κατέδειξαν μεγαλύτερη εξάπλωση του υπέρβαρου στη Δυτική και Νότια Ευρώπη. Στις Μεσογειακές χώρες η εξάπλωση του υπέρβαρου στα παιδιά κυμαίνεται μεταξύ του 20-40%. Αντίθετα στη Βόρεια Ευρώπη η εξάπλωση του υπέρβαρου είναι μικρότερη και κυμαίνεται μεταξύ του 10-20%.
Παρόμοια αποτελέσματα φαίνεται να προκύπτουν και από άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε για να προσδιορίσει τον επιπολασμό των υπέρβαρων παιδιών ηλικίας 7-18 ετών στην Ευρώπη, βασιζόμενη και στα δεδομένα άλλων 20 ερευνών. Στην εν λόγω έρευνα φάνηκε ότι ο επιπολασμός της παχυσαρκίας (όπως ορίστηκε με τα κριτήρια του οργανισμού International Obesity Task Force-IOTF), στους εφήβους είναι σε χαμηλά ποσοστά σε χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, των οποίων η οικονομία υπέστη κρίση κατά την περίοδο του 1990. Συγκεκριμένα τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στη Ρωσία (9%) και τη Σλοβακία (8%), ενώ τα υψηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στις νότιες χώρες της Ευρώπης, όπως στην Ελλάδα (22%), την Ισπανία (21%) και την Κύπρο (23%), αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο (21%).
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο επιπολασμός του υπέρβαρου των παιδιών ηλικίας 7 με 11 ετών αυξήθηκε από 8% σε 20% κατά την περίοδο 1984 – 1998. Στην Ισπανία, τα υπέρβαρα παιδιά ηλικίας 6 με 7 ετών αυξήθηκαν από 23% σε 35% κατά την περίοδο 1985 – 1995. Στη Γαλλία, έρευνες δείχνουν αύξηση του επιπολασμού του υπέρβαρου στα παιδιά από 10% σε 16% κατά τη περίοδο 1992 έως 2000.
Παχυσαρκία στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, μια έρευνα με δείγμα παιδιών από τη Θεσσαλονίκη κατέδειξε αύξηση κατά 7% στον επιπολασμό του υπέρβαρου σε παιδιά ηλικίας από 6 έως 12 ετών κατά το χρονικό διάστημα 1984 – 2000. Tα δεδομένα για την παχυσαρκία παιδιών και ενηλίκων στην Ελλάδα είναι λίγα και έχουν συλλεχθεί από μη αντιπροσωπευτικό δείγμα σε δύο από τις τρεις μεγάλες έρευνες που έγιναν για την εκτίμησή της. Mια τρίτη έρευνα των Karayannis et al, έγινε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα παιδιών και ενηλίκων από όλη την Ελλάδα, η οποία προσδιόρισε τα εξής: με βάση τις τιμές αναφοράς του ΙOTF τα ποσοστά υπέρβαρου και παχυσαρκίας για τα κορίτσια ήταν 9.1% και 1.2% αντίστοιχα και για τα αγόρια 21.7% και 2.5% αντίστοιχα.
Με βάση τις τιμές αναφοράς CDC, τα ποσοστά για τα κορίτσια ήταν 8.1% και 1.7% και για τα αγόρια 18.8% και 5.8% αντίστοιχα. Η έρευνα αυτή υπόκειται σε περιορισμούς αφού το βάρος και το ύψος των ατόμων δεν μετρήθηκαν, αλλά καταγράφηκαν όπως αναφέρθηκαν από τους ίδιους τους συμμετέχοντες. Επιπλέον τα δεδομένα περιορίστηκαν σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 11.5, 13.5 και 15.5 ετών.
Παχυσαρκία στην Αυστραλία
Στην Αυστραλία επίσης παρατηρήθηκε αύξηση του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας. Μέχρι το 1995 το 15% των αγοριών και το 15.8% των κοριτσιών ήταν υπέρβαρα ενώ το 4.5% των αγοριών και το 5.3% των κοριτσιών χαρακτηρίσθηκαν ως παχύσαρκα.
Παχυσαρκία ανά τον κόσμο
Σε άλλους Ασιατικούς πληθυσμούς, οι Πολυνήσιοι και Μικρονήσιοι βρίσκονται σε κίνδυνο να καταστούν παχύσαρκοι. Επίσης παρατηρήθηκε αύξηση της εξάπλωσης του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας καθώς και μεταβολικών επιπλοκών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Περιοχές με μεγαλύτερη εξάπλωση της παχυσαρκίας ήταν: η Μέση Ανατολή 7%, Βόρεια Αφρική 8%, Λατινική Αμερική και Καραϊβική 4.5-7%.
Γιατί πρέπει να ανησυχούμε
Τα υπέρβαρα παιδιά συχνά εξελίσσονται σε υπέρβαρους εφήβους και ενήλικες και το υπέρβαρο στην ενήλικη ζωή αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την υγεία. Η παχυσαρκία είναι συνδεδεμένη με την ανάπτυξη ενός αριθμού σοβαρών ιατρικών επιπλοκών καθώς και αύξηση της θνητότητας στα παιδιά και στους ενήλικες. Επομένως, ο έλεγχός της τάσης εξάπλωσης της παχυσαρκίας στον πληθυσμό σε παγκόσμιο επίπεδο, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επιδημιολογική αξιολόγηση.
