Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αίτια, συμπτώματα και διατροφική προσέγγιση
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αποτελεί νόσο του πεπτικού συστήματος που οφείλεται σε ανεπάρκεια του γατροοισοφαγικού σφιγκτήρα. Πρόκειται για έναν μυ που βρίσκεται μεταξύ του στομάχου και του οισοφάγου. Ο μυς αυτός είναι διαρκώς σε σύσπαση και χαλαρώνει μόνο κατά την στιγμή της διέλευσης της τροφής από τον οισοφάγο προς το στομάχι. Λειτουργεί προστατευτικά καθώς δεν επιτρέπει την επιστροφή του γαστρικού περιεχομένου (δηλαδή του φαγητού σε ανάμιξη με τα γαστρικά υγρά) πίσω στον οισοφάγο. Κάτω από ορισμένες συνθήκες ο μυς αυτός μπορεί να αδυνατεί να εκτελεί τη λειτουργία του, με αποτέλεσμα την επιστροφή του καυστικού γαστρικού περιεχομένου προς τον οισοφάγο. Αντίθετα με το στομάχι που η δομή και οι εκκρίσεις του είναι τέτοιες που προστατεύουν τα τοιχώματα του από το καυστικά υγρά, ο οισοφάγος δεν προστατεύεται ικανοποιητικά και έτσι υφίσταται έγκαυμα.
Παράγοντες που οδηγούν στη χαλάρωση του γαστροοισοφαγικού σφιγκτήρα και στην υπερβολική παραγωγή υδροχλωρικού οξέως
- Εγκυμοσύνη
- Λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων.
- Διαφραγματοκήλη
- Διατροφικές επιλογές (λιπαρές τροφές, καφές, αναψυκτικά τύπου Cola κλπ)
- Παχυσαρκία. Το αυξημένο κοιλιακό λίπος που έχουν τα παχύσαρκα άτομα φαίνεται να ασκεί πίεση στο στομάχι και να περιορίζει τον ελεύθερο χώρο. Ως εκ τούτο το περιεχόμενο του στομάχου πιέζεται συνεχώς και τελικά παλινδρομεί προς τον οισοφάγο.
- Τρόπος ζωής (αλκοόλ, stress, τσιγάρο)
- Στενά ρούχα (ασκούν πίεση στο στομάχι και αναγκάζουν το περιεχόμενο του στομάχου να παλινδρομεί προς τον οισοφάγο)
Συμπτώματα
Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι το οπισθοστερνικό αίσθημα καύσου. Το αίσθημα καύσου μπορεί να αντανακλά μέχρι και τη βάση του λαιμού. Το αίσθημα αυτό μπορεί να διαρκέσει μερικές ώρες, ενώ συνήθως αρχίζει μία με δύο ώρες μετά το γεύμα. Άλλα ενοχλητικά συμπτώματα είναι οι ερυγές (ρέψιμο), ο πόνος στη βάση του θώρακα, ένα αίσθημα βάρους στην κοιλιά και η δυσπεψία.
Χρήσιμες οδηγίες
- Αποφεύγετε να κοιμόμαστε σε εντελώς οριζόντια θέση. Κατά την κατάκλιση ανασηκώστε το πάνω μέρος του σώματος (πχ με μαξιλάρια κάτω από την πλάτη) ή ανασηκώστε το πάνω μέρος του κρεβατιού με τάκους κατά 15-20 εκατοστά.
- Αποφεύγετε την κατάκλιση αμέσως μετά το γεύμα γιατί ευνοείται η παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου. Μην ξαπλώνετε πριν περάσουν 2-3 ώρες από το τελευταίο γεύμα και μην κάθεστε σε βαθιές πολυθρόνες.
- Διατηρείστε φυσιολογικό σωματικό βάρος. Το κοιλιακό λίπος ασκεί πίεση προς το στομάχι κάτι που ευνοεί την εμφάνιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
- Αποφεύγετε τον στενό ρουχισμό, αντίθετα επιλέξτε ρούχα άνετα.
- Αποφεύγεται το σκύψιμο ειδικά μετά από ένα γεύμα.
- Δια κόψτε το κάπνισμα
- Περιορίστε ή καλύτερα αποφύγετε τη λήψη αλκοόλ.
- Τρώτε μικρά, ελαφριά και συχνά γεύματα.
- Περιορίστε ή αποφύγετε: Τα λιπαρά γεύματα (κρέας μικρών ζώων, ζαμπόν, μπέικον, αλλαντικά, κονσέρβες, λιπαρά ψάρια, λιπαρές σάλτσες, πχ μαγιονέζα, λιπαρά τυριά, τηγανιτό βούτυρο, λάδι ή μαργαρίνη), τα τηγανητά, τη σοκολάτα, τον καφέ , τη μέντα, τα μπαχαρικά, τους όξινους χυμούς φρούτων (πορτοκαλιού, λεμονιού, ντομάτας), τα αεριούχα ποτά, τη σόδα, τα γλυκά με σιρόπι (κουταλιού, ταψιού, λουκουμάδες, σαντιγί, μεγάλη ποσότητα μελιού ή μαρμελάδας), τις πίτες με φύλλο, καθώς συνήθως έχουν πολλά λάδια, τις σούπες και τα υγρά το βράδυ, άγουρα ή ξηρά φρούτα, αγγούρια, μανιτάρια, ραπανάκια, λάχανο, κάστανα, τουρσιά, ξύδι, σκόρδο, λεμόνι, πικάντικες σάλτσες, κέτσαπ, μουστάρδα, πιπέρι, πάπρικα.
Να θυμάστε ότι έκταση της τήρησης παραπάνω διαιτητικών οδηγιών έχει να κάνει με τη βαρύτητα της νόσου. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να παρατηρείτε τις τροφές και να διαπιστώνετε εάν κάποια σας ενισχύει τα συμπτώματα της νόσου.
