Οι τάσεις που επικρατούν στα τρόφιμα
Ο σημερινός άνθρωπος φαίνεται να ασχολείται τις τελευταίες δεκαετίες με ορισμούς όπως τρανς λιπαρά, υδατάνθρακες, γλουτένη. Θυμηθείτε πότε τα συσκευασμένα τρόφιμα άρχισαν να συνοδεύονται με τους ισχυρισμούς “χωρίς λιπαρά“. Στη συνέχεια άρχισαν την εμφάνιση τους τρόφιμα με τους ισχυρισμούς “χωρίς trans λιπαρά” , “χωρίς ζάχαρη” και “χαμηλά σε νάτριο“. Στις μέρες μας έχουμε τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη.
Ως επί το πλείστον, οι τάσεις που ακολουθούν οι βιομηχανίες τροφίμων αντανακλούν τα διατροφικά “μάντρα” της εποχής και σχεδιάστηκαν για να βελτιώσουν την υγεία μας – ιδιαίτερα την υγεία της καρδίας μας. Είναι αυτές οι προσπάθειες επιτυχημένες και σε πιο σημείο;
Ανασκόπηση των κυριότερων τάσεων στα τρόφιμα τις τελευταίες δεκαετίες
-
To τέλος των τρανς λιπαρών
Όπως υποστηρίζει ο Dr. Willet, η μεγαλύτερη αλλαγή και η μεγαλύτερη ιστορία επιτυχίας είναι η αφαίρεση των τρανς-λιπαρών από τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Η κύρια πηγή αυτών των επιβλαβών λιπαρών είναι τα μερικώς υδρογονωμένα λίπη. Τα μερικών υδρογονωμένα λίπη για χρόνια υπήρξαν τα αγαπημένα της βιομηχανίας τροφίμων λόγω του χαμηλού κόστους, του εύκολου τρόπου χρήσης τους αλλά και γιατί είχαν μεγάλη διάρκεια ζωή. Για δεκαετίες, τα γρήγορα φαγητά που απατούσαν βαθύ τηγάνισμα, τα ψημένα προϊόντα, τα κράκερς, τα τσιπς και οι μαργαρίνες, κατασκευάζονταν από μερικώς υδρογονωμένα έλαια.
Τα τρανς-λιπαρά αυξάνουν την ανεπιθύμητη LDL χοληστερόλη, αυξάνουν τις πιθανότητες θρομβώσεων και τη φλεγμονή στο σώμα, παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου. Το 2003, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) άρχισε να απαιτεί από τους κατασκευαστές να αναγράφουν την ένδειξη «τρανς λιπαρά» στην ετικέτα Nutrition Facts. Αυτό έγινε προς ευαισθητοποίηση των καταναλωτών. Ως αποτέλεσμα, πολλές εταιρείες επέλεξαν να σταματήσουν να χρησιμοποιούν στα προϊόντα τους τα trans-λιπαρά. Τον Ιούνιο του 2018, φαίνεται να απαγορεύεται εντελώς η χρήση των τρανς λιπαρών στα τρόφιμα.
-
Ο όλεθρος των υδατανθράκων
Τη δεκαετία του 1980 έκαναν την εμφάνιση τους τα προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, τα οποία αποδείχθηκαν ότι είχαν απροσδόκητες – και πολύ ανθυγιεινές – συνέπειες στην υγεία. Ακολουθώντας το διατροφικό δόγμα των καιρών, οι βιομηχανίες τροφίμων αφαίρεσαν το λίπος από τα προϊόντα τους και συχνά το αντικαθιστούσαν με εξευγενισμένους υδατάνθρακες , όπως λευκό αλεύρι και ζάχαρη. Οι Αμερικανοί άρχισαν επίσης να τρώνε περισσότερους υδατάνθρακες (ζυμαρικά, πατάτες, λευκό ψωμί και επιδόρπια με ζάχαρη). Η κατανάλωση ωστόσο λιγότερου λίπους, δε φαίνεται να βοηθά στην απώλεια βάρος. Και οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε εξευγενισμένους υδατάνθρακες μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους, να προωθεί το διαβήτη τύπου 2 αλλά και τις καρδιακές παθήσεις.
Όπως ισχύει και με τα λίπη, έτσι και με τους υδατάνθρακες, υπάρχουν δηλαδή “καλοί” και “κακοί” υδατάνθρακες. Οι καλύτερες επιλογές περιλαμβάνουν μη επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόντα ολικής άλεσης, όπως ψωμί ολικής αλέσεως ή σίκαλης, καστανό ρύζι, πλιγούρι, βρώμη, καλαμπόκι.
-
Τι γίνεται με τα δημητριακά. Τα αποφεύγουμε γιατί περιέχουν γλουτένη;
Μερικοί κόκκοι – συμπεριλαμβανομένων του σιταριού, του κριθαριού και της σίκαλης – περιέχουν γλουτένη. Μια πρωτεΐνη στην οποία ο κόσμος τελευταία έχει στρέψει την προσοχή του (όχι για καλό). Ο Dr. Willet μας λέει “Οι δίαιτες χωρίς γλουτένη αποτελούν τελευταία μεγάλη τάση. Εντούτοις δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι αυτές οι δίαιτες είναι κατάλληλες για τους περισσότερους ανθρώπους. Εξαίρεση αποτελούν τα άτομα με κοιλιοκάκη, τα οποία αντιστοιχούν περίπου στο 1% του πληθυσμού».
Και συνεχίζει λέγοντας ότι «πολλοί Αμερικανοί πιστεύουν ότι μια δίαιτα χωρίς γλουτένη θα μπορούσε να βελτιώσει την υγεία τους. Στην πραγματικότητα, το αντίθετο μπορεί να ισχύει. Μια πρόσφατη μελέτη του Χάρβαρντ διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που αποφεύγουν τη γλουτένη ενδέχεται να καταναλώνουν λιγότερα προϊόντα ολικής άλεσης. Επίσης, τα συσκευασμένα προϊόντα χωρίς γλουτένη μπορεί να έχουν περισσότερη ζάχαρη, λίπος και αλάτι από τα αντίστοιχα που περιέχουν γλουτένη. Οι δίαιτες χωρίς γλουτένη δεν είναι κατά βάση κακές. Εντούτοις ο τρόπος με τον οποίο έχουν μεταφραστεί και εφαρμοσθεί στη μέση διατροφή δεν είναι απαραίτητα ο σωστός. Οι άνθρωποι που χρειάζονται ή θέλουν να αποφύγουν το σιτάρι πρέπει να είναι σίγουροι ότι θα τρώνε δημητριακά χωρίς γλουτένη, όπως καστανό ρύζι, βρώμη, φαγόπυρο και κινόα».
-
Αλάτι, παραμένει ακόμη σε μεγάλες συγκεντρώσεις
Το 2016, ο FDA πρότεινε στη βιομηχανία τροφίμων κάποιες κατευθυντήριες γραμμές με σκοπό να μειωθεί η ποσότητα του νατρίου στα τρόφιμα. Η περίσσεια νατρίου συνδέεται με υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια. Ο μέσος Αμερικανός τρώει περίπου 50% περισσότερο νάτριο από αυτό που οι ειδικοί της διατροφής συστήνουν. Επίσης ένα μεγάλο μέρος του νατρίου, είναι ήδη στο φαγητό τους πριν φτάσει στο τραπέζι.
Ο χρόνος θα δείξει εάν οι οδηγίες του FDA θα κάνουν τη διαφορά. Ωστόσο, μια σχετικά πρόσφατη μελέτη υποδηλώνει ότι έχουμε προχωρήσει προς τη σωστή κατεύθυνση. Μεταξύ του 2000 – 2004 η μέση ποσότητα νατρίου στα νοικοκυριά από συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά μειώθηκε κατά 400 mg κατά άτομο.
